TÜRKİYE SİYASETİNİN YÖNÜNÜ HANGİ ÜLKELER BELİRLİYOR?
ANKARA – Türkiye, jeopolitik konumu gereği tarih boyunca birçok ülkenin siyasal, ekonomik ve askeri etkisi altında kalmış; dış politik gelişmeler çoğu zaman iç siyasetin yönünü de belirlemiştir.
ABD VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE KRİTİK DÖNÜM NOKTALARI
1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosu, Ankara’nın savunma politikalarında kalıcı etkiler bırakmıştır. 2003 Irak Savaşı sürecinde 1 Mart Tezkeresi’nin reddi, iki ülke arasında büyük gerginliğe neden olmuştur. Son yıllarda F-35 programı, S-400 alımı ve Suriye’deki YPG/PKK yapılanması konuları, Türkiye siyasetine yön veren en kritik başlıklardır.
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YÖNLENDİRİCİ ETKİLERİ
1996 yılında Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği anlaşması imzalaması, ekonomik ve siyasi reform sürecini hızlandırmıştır. 2005 yılında tam üyelik müzakerelerinin başlaması, Türk siyaseti için bir dönüm noktası olmuştur. Mülteci mutabakatı, insan hakları raporları ve vize serbestisi konuları, son yıllarda AB’nin Ankara üzerindeki etkisini artıran başlıklardır.
RUSYA İLE TARİHSEL VE GÜNCEL BAĞLAR
Soğuk Savaş döneminde NATO üyesi olan Türkiye, Sovyetler Birliği ile karşı cephede bulunmuştur. 1990’lardan itibaren enerji alanında başlayan işbirliği, 2016 yılında Rusya ile yaşanan uçak krizi sonrası kısa süreli gerilime rağmen hızla yeniden gelişmiştir. Akkuyu Nükleer Santrali, TürkAkım Doğalgaz Hattı ve Suriye politikaları, Moskova’nın Türkiye üzerindeki etkisini güçlendirmiştir.
ORTA DOĞU ÜLKELERİNİN ROLÜ
Körfez ülkeleri, özellikle Katar, 2017 yılında yaşanan diplomatik kriz sırasında Türkiye ile stratejik işbirliğini artırmış ve yatırımlarıyla dikkat çekmiştir. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile dönemsel gerilimler, Ankara’nın dış politikasında önemli kırılmalar yaratmıştır. İran ise hem sınır komşusu olması hem de Irak ve Suriye politikalarında kesişen çıkarlar nedeniyle sürekli belirleyici bir aktör olmuştur.
ÇİN’İN YÜKSELEN ETKİSİ
2013 yılında başlatılan Kuşak ve Yol Projesi, Türkiye’nin Avrasya bağlantısında Çin’i önemli bir ortak haline getirmiştir. Altyapı projeleri, kredi anlaşmaları ve yatırımlar, Pekin’in Türkiye siyaseti üzerindeki etkisini giderek artırmaktadır.
HABER:CEMALPEKER
News
